İllaki Çorba

Şüphesiz ki iftar çorbasız olmaz. "Havalar çok sıcak, bu sıcakta çorba mı içilir? " dediğinizi duyar gibiyim ancak iftarda 1 kepçe de olsa ana yemek öncesi çorba içmeniz tavsiyemdir ki ben çorbaya bayılırım hem de her türlüsüne..Evde hiç bir malzeme bulamasam bile alırım domates suyunu koyarım tencereye ısıtıp karabiber ve limonla içerim..

Hitit yazıtlarında bile çorba adı geçmektedir biliyor musunuz? Özellikle bir metinde toplam dokuz çeşit karışımdan bahsetmektedir ve sık sık rastlanmaktadır. Her türlü bulamaç, ısıtılmış ve mayalanmış buğday ve arpa taneleri, bulgur, irmikten yapılan çorbalar, soğan ve sebze çorbaları, bezelye çorbası, bakla ve mercimek çorbaları Hitit metinlerinde yer almaktadır.

Ve çorba tüketimi sayesinde bir taşla iki kuş değil hatta dört beş kuş vurmanız olasıdır. Adı üstünde evdeki uygun malzemeleri çorba edin gitsin..

Eğer yayla çorbası yaparsanız hem yoğurt proteini ve kalsiyumu, hem tahıl proteini ve karbonhidratı alacaksınız bir de nohut eklerseniz, bağırsaklarınız lif dolacak.

Mercimek çorba yaparsanız kurubaklagilden gelen bitkisel proteini alıp yine posa alımınızı da arttırmış olacaksınız.

Sebze çorbası ile de bol vitamin ve mineral deposu ile karşılaşacaksınız.

Domates çorbası sizi kanserden koruyacak olan likopen dolu olacak.

Bütün bu çorbalara az miktarda et veya tavuk suyu ekleyerek de ekstra yağ ilave etmek zorunda kalmayacaksınız.

İlla ki pirinç eklemek istediğiniz bir çorba varsa bir de erişte veya bulgurla deneyin. Böylece sağlığınız açısından daha değerli olacaktır.

Ana yemekteki et grubunu çorbanıza didikleyerek de yiyebilirsiniz böylece iftardaki çorbanız sizi hem dengeli besler hem de aşırı yemenizi engeller.

Demem o ki tekkeyi bekleyen çorbayı içer..

Ramazan'da Besin Seçimi Barajları

Ramazan ayının başlamasıyla birlikte öğün sayısı, şekli ve saati değişmekte. Hep yinelediğimiz ve dilimizde tüy bitmesine sebep olan "günlük 4-5 öğün yemeliyiz, az ve sık beslenmeliyiz" tavsiyelerimizin tam tersi yaşanmakta. O yüzden oruç tutarken gerçekten ama gerçekten seçimlerimizde dikkatli olmalıyız. Bırakın kilo vermeyi; midemizi, bağırsağımızı, böbreğimizi, kalbimizi, karaciğerimizi, damarlarımızı bile kötü etkileyecek ağır besin seçimlerinden kaçınmak gerekir.

Ayrıca oruç tutma dönemi çok iyi kilo verebilme dönemi değildir. Yanlış anlaşılmasın kilo vermek hedefiyle oruç tutmak sağlıklı değildir. Elbette istemsiz kilo kaybı yaşayanlar da olacaktır lakin bunu amaç edinmek yanlıştır. Bu dönemi kilo almadan, bünyemize zarar vermeden de rahat bir şekilde geçirebiliriz. Siz siz olun Ramazan ayında kilomu koruyacağım  diye şartlanın.

Kırmızı et, pilav, makarna, hamur işleri, kızartmalar, börekler, dolmalar, sarmalar, tatlılar masalarda baş köşede oturur. Sonra ne mi olur? Yağlar da vücudumuzun belli bölgelerine oturur.

Tavsiyelerim:

! Mutlaka sahura kalkın

! Bol bol su için,  kahve ve asitli içeceklerden uzak durun

! Sadece su içerek oruç tutmak zararınıza olacaktır

! Gece yenilen ağır yemekler metabolizmanızın hızı düştüğü için yağa çabuk dönüşür

! Öncelikli olarak sahurda kahvaltılık seçimler olmalıdır

! Protein ağırlıklı bir sahur menüsü daha sağlıklıdır, hem sizi daha tok tutar

! Süt, yoğurt, ayran, peynir, yumurta güzel protein seçimleridir

! Tam buğday ekmeği veya az yağlı çorba sağlıklı karbonhidrat seçimidir

! Yemek yemek isteyenler için de az yağlı sebze, zeytinyağlı yemekler idealdir

! Orucunuzu ılık su içerek açın, ardından tadınız için hurma, tuzunuz için zeytin seçebilirsiniz

! İftarda mideyi çok doldurup, tüm gün yemeniz gerekenleri sadece bu öğünde biriktirmeyin

! Başlangıcınızın az bir çorba olmasına dikkat edin, çünkü çorba mideyi en geç terkeden besindir unutmayın

! Hızlı yemek reflü hastalığını tetikleyebilir, o yüzden yavaş ve iyi çiğneyerek yemek yiyin

! Yemeklerinizin çok tuzlu olmamasına dikkat edin

! İftariyelikleri çok seviyorsanız hepsini bir anda değilde haftanın günlerine bölerek ve  doyumluk değil de tadımlık olarak yiyin

! Ramazan pidesini avuç içi kadar bir büyüklükte yiyebilirsiniz. Unutmayın ki yemekte pilav, makarna, bulgur, börek gibi ekmek yerine geçen bir besin var ise pide seçiminizi azaltmalısınız

! Ana yemek ise az yağlı ve pişirme yöntemi olarak haşlama, ızgara, fırında, yağsız tavada yapılmış et gurupları olabilir, 

! Sebze sebze illa ki sebze seçmelisiniz, ister az zeytinyağlı bir sebze yemeği olsun, ister mevsimine göre hazırlanmış az zeytinyağlı bir salata 

! Elbette etli sebze yemekleri de olabilir; böylece yukarıdaki iki grubu birlikte almış olursunuz, ancak yemeğin suyuna pide bandırarak yememek için susuz tercih edin. Unutmayın yemeğin suyunda yağ daha fazladır

! Mutlaka sofranızda yoğurt, cacık veya ayran olsun böylece asitli içecek içmemiş olursunuz

! Tatlı olarak hamur işi, şerbetli tatlılar yerine yağ oranı düşük sütlü tatlıları veya meyve ile yapılmış hafif tatlıları seçebilirsiniz

! Taze mevsim meyvesi de yemeyi ihmal etmeyin hatta haftanın 4-5 günü tatlı yetine meyve seçin

! İlla iftar sonrası çay içmeden duramam diyenlere sesleniyorum lütfen yemekten yarım saat sonra çay keyfi yapın ve çay şekeri kullanmadan isterseniz yanında kuru meyve veya hurma yiyebilirsiniz 

!  İftardan 1 saat sonra yapacağınız hafif tempolu yürüyüşler, şüphesiz ki yararınıza olacaktır.

! Ve başlayın su içmeye 

Demem o ki iradelerin kontrol edildiği bu günlerde, kontrolsüz yemek yemek, uzun sağlık kontrolleri getirmesin...

Ramazan Notları

Merhaba dostlarım 

Evet uzun bir ara vermek zorunda kaldım paylaşımlarıma, bu durumdan memnun muydum elbette ki hayır; lakin iş yoğunluğum, iş değişikliklerim, yaşam koçluğu, Nlp uygulama ve sınavlarım arasında maratonlarım vardı..

Malum bikini hazırlığında olan danışanlarıma tam destek verme çabalarım, diğer yandan İstanbul'un tam göbeğinde ikamet etmemden kaynaklanan gaz müdahalesi sonrası nefes alamama durumlarım falan filan.. vardı.. Beni affedeceğinizi düşünerek tekrar diyorum ki: işte geldim buradayım ben bu işte ustayım...

Bugün Ramazan'ın ilk günü, yazın en sıcak günlerine denk geliyor. Çocukluğumda da tam bu aylara denk gelirdi. O zamanlar Konya'da idim. Oruç tutmayı çok istememe rağmen ailem izin vermezdi. Her çocuğa denildiği gibi öğünler arası orucu tavsiye ederlerdi. Beni de sahura kaldırın diye ağlardım.. Amacım gece karpuz yiyebilmekti.. Lakin kaldırmazlardı sahura.. Ancak pusuda beklerdim tabak, çatal, kaşık sesi duyunca, ve annemin hazırladığı erişte kokusunu alınca fırladım yataktan.

Çok klişe belki ama nerede o eski Ramazanlar değil mi? Hele iftar hazırlıkları, iftar sofraları, bütün aileler birarada  Konya Alaaddin tepesinden atılan topu beklerdik. O top nasıl atılıyordu ki ardından kırmızı bir ışık çıkıyordu ve beni çok heyecanlandırıyordu. 1 yumurta, kağıttan külah içine susam ve ben pide yaptırmak için fırına gitmek iftar öncesi benim görevimdi ve eğlencemdi, Sıra çok uzun olmasına rağmen malzemeyi tezgahta sıraya koyuyordum ve pide yaptırmaya gelen diğer arkadaşlarımla seksek oynuyordum..İtiraf ediyorum oruç kelimesi bana taze fasulye'yi hatırlatıyordu ve teyzemin yaptığı etli yaprak sarmasını..Sofralar bereketliydi ve baş köşede kola yoktu, Ayran vardı, komposto vardı, annemin hazırladığı doğal vişne suyu vardı. Evet sağlıklı seçimler vardı masalarımızda.. 

Ne oldu da bu israf oranı yüksek açık büfe iftar sofralarına rağbet oldu.  Görgüsüzce masa masa donatılan iftariyelikler, 10 çeşit ana yemek, çoktan seçmeli abartılı tatlı masaları vesaire vesaire. 

Oruç tutmak doğru çerçevelerde uygulandığı zaman, sağlıklı bir insan bünyesi için elbette ki faydalıdır. Bir nev-i beden ve ruh detoxudur diye düşünüyorum. Ancak bünyene zarar verecek boyutta yersen ki bünye haddini bilir, sinyalleri de verir. O sinyalleri anlayacak, doğru algılayacak ve midene yüklenmeyeceksin.

Bir örnek vermek istiyorum: Ablam Yakut eczacıdır. Bir dönem hastane eczacılığı yaparken nöbeti Ramazan'a denk gelmişti ve demişti ki; iftar sonrası mide ağrıları, spazmları, mide kanamaları ile hastaneye başvuran sayısı 5 kat artıyor, mide ilacı, bağırsak ilacı yetiştiremiyoruz..ve bunun yanında kalp spazmları, bağırsak kolit problemleri ile yoğun bakıma yatırılan hastalar da var diye de eklemişti.. Umarım örneğim kulaklara küpe olmuştur..

Demem o ki Ramazan'da mideniz için ultra herşey dahil, tam pansiyon (pardon tam porsiyon) değil de yarım porsiyon seçmenizi tavsiye ederim.

Not: Oruç tutarken neyi, ne kadar, nasıl yemeliyiz? Doğru çerçeveler nedir? Sahur ve iftar besin seçimleri ne olmalıdır gibi konuları önümüzdeki günlerde sizlerle paylaşacağım.

Dostlukların sevgi ile beslendiği bu Ramazan ayında gönüllerin sevgi ve saygıyla beslenip dolup taşmasını, sofralarınızın sağlıklı bereketli olmasını dilerim.

                                                   Diyetisyen Aykut Büyükekmekci